Bel Fıtığı

Bel fıtığının en sık belirtisi bel ağrısıdır. Herniye olan (fıtıklaşan) lumbal disk omurilikteki sinirlere baskı yapacak olursa bacaklarda ağrı, uyuşukluk, elektriklenme veya güçsüzlüğe sebep olabilir. Bu durum genelde “siyatik” olarak bilinir.

Çok nadiren de olsa sırta vuran ağrılar ve uyuşmalar da gözlenebilir.

Bel fıtığının bazı belirti ve bulguları acil müdahale gerektirir. İdrar kaçırma, idrar yapamama, ayak bileğinde veya parmağında ani gelişen güç kaybı gibi şikayetler varlığında çok hızlı bir şekilde tetkik ve tedaviye başlanması gerekebilir. Gecikme olması halinde kalıcı nörolojik hasarlar gelişebilir.

Bel fıtığı teşhisinde öncelikle hastanın hikayesi dinlenir ve sonrasında iyi bir fizik muayene yapılır. Muayeneden sonra gerekli tetkiklerin yapılması önemlidir. Manyetik rezonans (MRG) görüntüleme tekniği en iyi görüntüleme tekniğidir. Bel omur kemiklerinin yapısını ya da kemikleşmiş fıtıkların tespitini yapmak için röntgen ve bilgisayarlı tomografi tetkikleri de kullanılabilir. Nörolojik bir hasardan şüphelenilen vakalarda EMG (elektronöromiyografi) testi ile sinir ölçümü gerekebilir.

Tedavi seçenekleri üç başlık altında toplanır.

Konservatif tedavi; Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlarla tedavi,ağrı kesici- kas gevşeticiler, hafif doz kontrollü steroid uygulamaları ve fizik tedavi bu grupta yer alır.

Algolojik girişimler (ağrı tedavisi), sinir kökü çevresine ya da omurga eklemi içine belirtileri kısa dönem hafifleten enjeksiyonlar yapılması işlemidir.

Cerrahi girişimler; Cerrahi girişim gerektiren durumlar şöyledir:

Diğer yöntemler ile geçmeyen bel ağrısı ve bacak ağrısı. Burada ön görülen 4-6 haftalık konservatif tedaviye rağmen devam eden ağrılardır.

Nörolojik bulguların ortaya çıkması

Bel fıtıklarında, tartışmasız acil ameliyatı gerektiren durumlardan bir tanesi Cauda sendromu( idrar kaçırma ya da yapamama, kasık bölgelerinde his kaybı, bacaklarda ani güç kaybı), diğeri de hastada düşük ayak gelişmesidir.

Mikrodiskektomi: Cerrahi mikroskop kullanılarak yapılan girişimlerdir. Anatomik elemanlar büyük ölçüde korunduğu için sonuçlar daha iyidir. Cerrahi sahanın büyütülmesi ve aydınlatılması, cerrahi kesinin küçük olması, kanamanın daha kolay kontrol altına alınması, ameliyat süresinin ve hastanede kalma süresinin kısa olması yöntemin avantajlarıdır.

Minimal invaziv ve endoskopik girişimler: Teknolojinin gelişmesi ile özellikle son zamanlarda, endoskopik veya minimal invaziv yolla disk hernilerinin tedavisi çok kullanılan bir yöntem olmaktadır.

Disk hernisinin tekrar etmesi, başka bir seviyeden yeni bir disk hernisinin oluşması, ameliyat edilen bölgede iyileşme dokularının sinir köklerine yapışması sonucunda bir süre sonra ağrılar tekrar başlayabilir. Lomber disk hernisi operasyonlarından sonra enfeksiyon görülme oranı %0,5 tir.

Bel fıtığından korunmak için, öncelikle ağır bir şey kaldırırken veya alırken eğilerek değil, dizleri kırarak almak önemlidir. Herhangi bir şeyi alırken uzanarak değil, yaklaşarak almak gereklidir. Ani olarak ağır yükleri kaldırmamak ve kaldırırken çok dikkatli olmak, ağır bir şeyi taşırken vücuda yakın tutmak, yatarken önce oturur pozisyona gelip sonra yatmak ve kalkarken de aynı şekilde kalkmak bel fıtığını önlemek için önemlidir.

Bunların yanı sıra, fazla kilo sorunu olanlar fazla kilolarını vermeye çalışmalı, otururken dik oturmalı ve belin arkasını küçük bir yastık ile desteklemelidir.

Uzun süren yolculuklarda, oturarak çalışanlarda ara sıra gezinmek, saatte bir kısa yürüyüşler yapmak, düzenli egzersizler yapmak, sigara kullanımından kaçınmak, topuklu ayakkabı giymemek ve imkan var ise yüzme sporu yapmak beli ve omurgayı korumanın yollarındandır.

Bazen bilinçsiz yapılan ağır sporlarda bel fıtığına neden olabileceğinden bilinçsiz spor yapmaktan kaçınmak gereklidir. Ayrıca böyle bir sorun için uzman bir doktora gitmek gerektiği gibi, bele yanlış uygulamalar yapılması doğru değildir. Örneğin, bele sülük konulması, belin çizdirilmesi, belin yaktırılması ve bel çektirme gibi yanlışlar ciddi iltihaplanmalara veya felce neden olabilir.

Tek seviyeli ve tek taraflı disk cerrahisinden sonra hasta ertesi gün korse kullanmaya gerek olmadan hemen ayağa kaldırılır. İki taraflı ve çok seviyeli girişimlerde, 6 hafta kadar yarı sert korse kullanılabilir. İlk 6 hafta içinde ani hareketlerden kaçınmak, belden eğilmemek, belden dönme hareketleri yapmamak ve ağır kaldırmamak gerekir. Üç hafta sonra bel egzersizlerine ve düz yol yürüyüşlerine başlanabilir.