Cerrahi tarihi neredeyse100 yıl eskilere dayanan hipofiz adenom-
lan halen beyinden kaynakla-
nan tümörlerin %10 ila 15'irıi
oluşturmakta, tiplerine göre
farklı bulgularla karşımıza çı-
kabilmektedir. Kabaca her 5
kişiden birinde belirti vermese
bile hipofiz adenomu mevcut
olabileceği bilimsel makaleler-
de bahsedilmektedir.
.
Bu kadar sıklıkla rastlanan bir beyin tümörü ne bulgu verir bahsetmeden önce hipofiz bezinin ne işe yaradığını ve nerede bulunduğunu bilmek, tümör varlığında yapılacak müdahale açısından da yön gösterici olacaktır.
Hipofiz bezi orta hatta burun ve sinüslerin arkasında ince bir kemik dokusu ile bu dokulardan ayılmış, beyin ile doğrudan bağlantılı mercimek büyüklüğünde, vücudun neredeyse bütün hormon dengesini sağlayan ufak bir bezdir. Hipofiz bezi yerleşim olarak aynı zamanda beynin kabaca yüzde 60'ını besleyen iki şah damarımızın ortasında ve her iki görme sinirinin altı ve ortasında bulunur. Boyutunun aksine salgıladığı ve salgılattığı hormonlar yaşamsal fonksiyonların devamı açısından çok önemlidir. Kalsiyum metabolizması ve pankreasın salgıladığı hormonlar dışında vücut metabolizmasının neredeyse tamamı; adet görme, üreme sağlığının düzenlenmesi, çocuk sahibi olma, doğum eyleminde rahim kasılmalan, doğum sonrası süt salgılanması, kandaki tuz ve su dengesinin sağlanması, stres hormonlarının üretilmesi, çocukluk ve ergenlik döneminde büyüme, kemik uzaması, kan şekeri dengesi, vücutta hormonlar tarafından sürdürülen neredeyse bütün görevlerin sağlanmasının temelini hipofiz bezi oluşturur.
.
Hipofiz bezinde tümör varlığı durumunda da bu tümörün hormon salgılaması, kitle etkisi ile görme siniri üzerinde baskı ve görme bozukluğu oluşturması veya her iki şekilde (hem hormon dengesini bozarak-hem de görme sinirine baskı yaparak) kişilerde şikâyetler geliştirmeye başlar. Herhangi bir şikâyet oluşturmaksızın tesadüfen yapılan tetkiklerde de hipofiz adenomları tespit edilebilir.
Tümörün hormon üretmesi sonucunda kişilerde bazı metabolik değişiklikler olu- şabilmektedir. Örneğin kortizon salgılanmasını sağlayan bir tümör, kişilerde sebebi açıklanamayan ciddi kilo artışına, özellikle boyun ve kann bölgesinde aşın yağlanmaya neden olabilmekte, enfeksiyonlara çok savunmasız hale getirebilmektedir. Büyüme hormonu salgılatan bir tümör, erişkin kişilerde eller, ayaklar, burun ve kulaklarda, iç organlarda kalp ve akciğer yetmezliklerine varabilen kontrolsüz büyüme nedeni olabilmektedir. Bazı erişkin hastalar ayakkabı numarasında artış veya ellerinin çok fazla büyümesi nedeniyle yüzüklerinin artık ellerine olmaması gibi şikâyetlerle hastaneye başvurabilmektedir. Prolaktin hormonu üreten tümörler erkek veya kadınlarda meme başından süt gelmesi, adet görememe, cinsel istekte azalma ve çocuk sahibi olamama şikâyetlerine sebep olabilmektedir.
Görme sinirlerine baskı yapan tümörler erken dönemde görme çerçevesinde Daralma (at gözlüğü takmış gibi kenarlardan başlayan görme alan kaybı), ileri bası halinde tam körlük gibi şikâyetlere sebep olabilmektedir. Hipofiz bezinde tümörden şüphe edildiğinde hipofiz bezine yönelik görüntüleme, hipofiz bezi ilişkili kan hormon seviyeleri, görme testleri uygulanır. Hipofiz bezi tümörlerine yaklaşım deneyimli merkezler tarafından yapılmakta, tedavi seçenekleri uygulanmakta, gerektiğinde cerrahi ve sonrası takibi bir ekip tarafından idare edilmektedir.
Çoğunlukla iyi huylu olan bu tümörün, hipofiz tümörü cerrahisi konusunda deneyimi olan cerrahlarca, kişinin hayatından tamamen çıkması mümkün olmaktadır. Günümüzde tıptaki hızlı ilerleme ile endoskopik en- donazal yöntem (burun yoluyla endoskop eşliğinde yapılan beyin ameliyatı) sayesinde bu hastaların tedavisi daha güvenli, daha yüksek başarı oranları ile yapılabilmektedir. Burundan endoskopik yöntem ile girilerek yapılan ameliyatlarımızda kesi bile olmadan, hastalar 2 gün gibi kısa bir sürede evlerine sağlıkla gitmenin ayrıca yüksek operasyon başarısı ile iş ve sosyal hayatlarına hızlı bir şekilde dönmenin mutluluğunu yaşamaktadırlar.
Çoğunlukla iyi huylu olan hipofiz bezi tümörünün, hipofiz tümörü cerrahisi konusunda deneyimi olan cerrahlarca, kişinin hayatından tamamen çıkması mümkün olmaktadır. Günümüzde tıptaki hızlı ilerlemeyle, burun yoluyla endoskop eşliğinde yapılan beyin ameliyatı sayesinde bu hastaların tedavisi daha güvenli, daha yüksek başarı oranları ile yapılabilmektedir."