Incidence, Hormonal Distribution and Postoperative Follow Up of Atypical Pituitary Adenomas

AIm:To assess the incidence, hormonal activity and postoperative follow up of the cases that are histopathologically diagnosed as atypical pituitary adenoma (APA) in our series.

Material and Methods:In this study, 13 atypical pituitary adenoma cases, by the WHO 2004 criteria, among the 146 pituitary adenoma patients operated on in our clinic between January 2009 and May 2012 by endoscopic endonasal transsphenoidal approach were included.

Results:In histological studies, 133 cases were diagnosed as typical pituitary adenoma (91.1%) and 13 cases were APAs (8.9%) of which 10 were male (76.9%) and 3 were female (23.1%), ranged between 27 and 80 (mean 52.7) ages. Histopathological distribution of APAs was 9 nonsecretory adenomas (69.3%), 3 prolactinomas (23.1%) and 1 somatostatinoma (7.6%). Asymptomatic pituitary apoplexy was diagnosed in 4 cases (30.7%). Eleven cases of typical pituitary adenomas (8.2%) and 5 cases of the atypical pituitary adenomas (38.4%) were re-operated due to tumor recurrences.

ConclusIon:Accurate histopathological examination shows that atypical pituitary adenoma is not a rare disease. Although it is not the only determinant, APAs are more prone to recurrence than typical adenomas. In our opinion, if total resection is not possible for the patients with APA, close postoperative follow up and additional curative therapy modalities are needed..

Keywords:Atypical pituitary adenoma, Ki-67 proliferation index, Tumor recurrence

Amaç:Hipofiz adenomu tanısı ile operasyon uygulanan olgularımızdan patolojik tanısı atipik hipofiz adenomu olanların görülme sıklığı, hormonal aktivitesi ve postoperatif takipleri araştırılmıştır.

YÖNTEM ve GEREÇLER:Kliniğimizde Ocak 2009 - Mayıs 2012 tarihleri arasında endoskopik endonasal transsfenoidal yolla opere edilen 146 hipofiz adenomu olgusundan WHO 2004 kriterlerine göre patolojisi atipik hipofiz adenomu olarak saptanan 13 olgu çalışmaya dahil edildi.

Bulgular:İHistolojik olarak 133 hasta tipik hipofiz adenomu (%91,1), 13 hasta ise atipik hipofiz adenomu (%8,9) idi. Bu hastaların 10 tanesi erkek (%76,9), 3 tanesi kadındı (%23,1). Yaş dağılımı 27 ile 80 arasında idi (ortalama 52.7). Dokuz olgu nonsekretuar adenom (%69,3), 3 olgu prolaktinoma (%23,1), 1 olgu ise somatostatinoma (%7,6) idi. Dört olguda hipofizer apopleksi mevcuttu (%30,7). Tipik hipofiz adenomlu hastalardan 11 tanesinde nüks saptanırken (%8,2), atipik hipofiz adenomlu olgulardan ise 5 tanesinde nüks adenom (%38,4) nedeniyle tekrar operasyon yapıldı.

SONUÇ:Atipik hipofiz adenomları iyi bir patolojik inceleme yapıldığında çok da nadir görülen adenom tipi değildir. Tümör rekürrensinde tek başına belirleyici olmamakla birlikte tipik adenomlara göre çok daha yüksek oranda rekürrense neden olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden bu hastalarda total tümör eksizyonu, eğer mümkün olmuyorsa postoperatif daha yakın takip ile ek tedavi uygulamalarının kullanılması gereklidir.

Anahtar Sözcükler:Atipik hipofiz adenomu, Ki-67 indeksi, Tümör rekürrensi